-
1 ani
Ⅰ conj. nor, neither; (z innym przeczeniem) or, either- ani … ani neither … nor; (z innym przeczeniem) either … or- nie mówię ani po hiszpańsku, ani po włosku I can’t speak (either) Spanish or Italian, I can speak neither Spanish nor Italian- klucza nie było ani w jednej, ani w drugiej szufladzie the key wasn’t in either of the drawers- nie było żadnych wieści ani od brata, ani od siostry there was no news, either from the brother or from the sister- nie zadzwonił ani nie napisał he didn’t call, and he didn’t write(either)- ani to ładne, ani potrzebne it’s neither pretty nor useful- rzecznik rządu ani nie potwierdził, ani nie zdementował tej informacji the government spokesman neither confirmed nor denied this information- pogoda jest w sam raz, ani za gorąco, ani za zimno the weather is just right, neither too hot nor too cold- należeć do takiej organizacji to ani zaszczyt, ani przywilej belonging to such an organization is neither an honour nor a privilege- „nie idę z nimi” – „ani ja” ‘I’m not going with them’ – ‘neither am I’ a. ‘me neither’ pot.- nie mam czasu ani pieniędzy I don’t have the time or the money- nie lubię ani ptaków, ani kotów, ani psów I don’t like birds, (or) cats, or dogs- potrząśnij pięć razy, ani więcej, ani mniej shake it five times – no more and no lessⅡ part. 1. (przed rzeczownikiem) not a, not a single- ani śladu not a trace- ani źdźbła prawdy not a grain of truth- ani krzty przesady no exaggeration at all a. whatsoever- ani żywego ducha not a (living) soul- ani trochę not (even) a bit- ani razu not (even) once- ani przez chwilę się nie zawahał he didn’t hesitate for a moment- nie uwierzył w ani jedno jej słowo he didn’t believe a single word she said- nie przepuścił ani jednej zabawy he didn’t miss a single dance- nie wypił ani kropli he didn’t have a (single) drop to drink2. (przed czasownikiem) not even, not as much as- śruba ani drgnęła the screw didn’t even budge- ani pisnął there wasn’t so much as a squeak out of him- ani się spostrzeżesz a. obejrzysz, będzie po wszystkim it’ll be over in no time at all a. before you can say Jack Robinson pot.- ani się spostrzeżesz, przyjdzie wiosna spring will be before you even know it a. in no time (at all)- ani się spodziewał, że będzie miał gości he had no idea he’d be having visitors- ani myślę a. ani mi się śni! like hell I will! pot.- ani myślę ustąpić I haven’t the slightest intention of giving way- ani mi się waż! don’t you dare!, don’t even think about it!- (on) ani się umywa do swojego brata he’s nowhere near his brother; he’s not a patch on his brother GB pot.Ⅲ ani, ani pot. 1. (nic) włożył klucz do zamka, ale potem ani, ani he put the key in the keyhole, but that was as far as he got- wszedł na mównicę, założył okulary, a dalej już ani, ani he climbed the podium, put his glasses on, but not a single word came out2. (w odpowiedzi) not at all, not a bit- „dostałeś pieniądze?” – „ani, ani” ‘did you get the money?’ – ‘not a penny’- „nie zacząłeś jeszcze czytać tej książki?” – „ani, ani” ‘haven’t you started reading that book yet?’ – ‘not a page’* * *1. conjnor, neither; ( z innym wyrazem przeczącym) or, either2. partani... ani... — neither... nor...; ( z innym wyrazem przeczącym) either... or...
not a (single); ( z innym wyrazem przeczącym) a (single)ani chybi — most certainly, without fail
ani jeden — not a single one, none
ani mi się śni! — pot no way! (pot)
ani mi się waż! — pot don't you dare! (pot)
* * *conj.( łączy części zdania w zdaniu zaprzeczonym lub zdania zaprzeczone) ani... ani... ( bez wyrazu przeczącego) neither... nor...; ( po wyrazie przeczącym) either... or...; nie mogę ruszyć ani ręką, ani nogą I can't move a muscle; ani widu, ani słychu not a trace; neither hide nor hair; ani be, ani me pot. not a single word; ani mnie to ziębi, ani parzy pot. I don't care; it leaves me cold.part.( wzmocniona partykuła przecząca) ( bez wyrazu przeczącego) not a; ( z wyrazem przeczącym) a; ani ani in no circumstances; ani cienia dowodu not a shred of evidence; ani cienia nadziei/zainteresowania not a glimmer of hope/interest; ani krzty not a bit; ani mowy o czymś sth is out of the question; ani mru mru not a word; keep your mouth shut; ani myśleć o czymś not even think about sth; ani mu/mi to w głowie he/I won't even think about it; ani mu/mi się śni never in his/my life; not on your life; ani na jotę not one iota; not one jot; not one whit; (pieniędzy) ani na lekarstwo no (money) at all; ani pary z ust/z gęby nie puścić not say a word; keep one's mouth shut; ani pisnąć keep one's mouth shut; (bez tego) ani rusz we can't l. won't do without it; ani się spostrzeże(sz)/obejrzy(sz) in no time; ani słowa not a word; ani słowa! button your lip; ani trochę not a bit; ani w ząb nie rozumiem I don't understand at all; ani za grosz not a bit; ani znaku/śladu czegoś neither hide nor hair; ani żywej duszy/żywego ducha not a soul; ani chybi pot. for sure; most certainly; without fail; ani się umywa do czegoś pot. it isn't anywhere near as good as sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ani
-
2 noga
4) być jedną nogą w grobie mit einem Bein im Grab stehentrzymać się czegoś rękami i \nogami sich +akk mit Händen und Füßen an etw +dat festhaltennie móc ruszyć ręką ani nogą völlig erschöpft seindo góry \nogami auf dem Kopfbyć na ostatnich \nogach am Ende seiner Kräfte seinbrać nogi za pas die Beine in die Hand nehmen ( fam)być [cały dzień] na \nogach [den ganzen Tag] auf den Beinen seinpadać z nóg sich +akk nicht mehr auf den Beinen halten könnenpostawić kogoś/coś na nogi jdm/etw wieder auf die Beine helfen\noga się komuś powinęła jd erlitt einen Misserfolgprzewrócić wszystko do góry \nogami alles auf den Kopf stellenskoczyć na równe nogi plötzlich aufspringenstać na własnych \nogach auf eigenen Beinen stehenledwo [ lub z trudem] trzymać się na \nogach sich +akk nicht [ lub kaum] mehr auf den Beinen halten könnencoś zwala kogoś z nóg etw streckt jdn zu Boden, etw wirft jdn auf die Bretterdo nogi! bei Fuß!w nogi! [bloß] weg hier! ( fam) -
3 no|ga
f 1. (kończyna) leg- przednie/tylne nogi front legs a. forelegs/hind legs- złamać nogę to break one’s leg- skręcić nogę w kostce to sprain one’s ankle- założyć nogę na nogę to cross one’s legs- siedzieć ze skrzyżowanymi nogami to sit cross-legged- chwiać się na nogach to stagger- ledwo a. z trudem trzymać się na nogach to be about to collapse- trzymać a. utrzymywać się na nogach to keep one’s balance- nie zdołał a. nie umiał utrzymać się na nogach he lost his balance- nogi ugięły się pode mną/pod nią I/she went weak at the knees- iksowate nogi a. nogi w iks knock knees- mieć iksowate nogi to be knock-kneed2. (stopa) foot- palce u nóg toes- deptać komuś po nogach w tańcu to tread a. step on sb’s toes while dancing- powłóczyć nogami to drag one’s feet3. (część stołu, krzesła, przyrządu) leg- stolik/taboret na trzech nogach a three-legged table/stool- stół na jednej a. o jednej nodze a pedestal table4. pot., pejor. (niezaradna osoba) also-ran; basket case pot., obraźl.; (tępak) turkey pot., duffer pot.- zawsze byłem noga z matmy I’ve always been a duffer at maths- postąpił jak noga he blew it pot.- □ noga wykroczna Sport back leg- noga wypadowa Sport leading foot■ do góry nogami topsy-turvy, upside down- świat przewrócony do góry nogami a topsy-turvy world- przewrócić wszystko do góry nogami to turn everything upside down- noga! a. do nogi! (do psa) heel!- chodzić przy nodze a. za nogą [pies] to walk a. follow at a. to heel- do nogi a. co do nogi to the last person- wystrzelali wszystkich co do nogi they wiped out all of them- na drugą nogę! pot. let’s drink another one- na jednej nodze on a. at the double- w nogach łóżka a. posłania at the foot of the bed- w nogę [iść, maszerować] in step- w nogi! run for it!- dali nogę z ostatniej lekcji they bunked off GB pot. a. played hook(e)y from US pot. the last period- trzecia noga pot., żart. a walking stick- wziąć nogi za pas to take to one’s heels- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist a. oppose sth- być cały dzień a. nieustannie na nogach to be on the go every minute of the day a. without a break- być jedną nogą w grobie a. na tamtym świecie to be at death’s door, to be on one’s last legs; to have one foot in the grave pot., żart.- robić coś na ostatnich nogach to do sth with one’s last strength- iść a. wlec się noga za nogą to drag one’s feet- iść w nogi [alkohol] to make walking difficult- ledwo powłóczyć nogami a. wlec nogi za sobą to be on one’s last legs- (ze zmęczenia) ledwo a. z trudem trzymał się na nogach (being so tired) he could barely stand- mieć dobre nogi to be a good walker- nakryć się nogami pot. to fall (down) on one’s back- nie móc ruszyć ręką, ani nogą to be too tired to stir- padać a. rzucać się komuś do nóg (na znak czci, wdzięczności) to fall a. drop a. sink to one’s knees before sb; (na znak pokory, oddania) to bend a. bow the a. one’s knee to sb- podciąć komuś nogi [silne wrażenia, emocje] to make sb weak at the knees; (spowodować upadek) to trip sb (up)- postawić kogoś na nogi (finansowo) to provide sb with a firm financial footing; (zdrowotnie) to make sb feel good again- schodzić a. uchodzić nogi do kolan to be exhausted by walking- stanąć mocno na nogach (zdrowotnie) to be back on one’s feet; (finansowo) to establish oneself on a firm financial footing- stanąć na własnych nogach to stand on one’s own (two) feet- ściąć a. zwalić a. zbić kogoś z nóg (pozytywnie) to sweep sb off their feet; (negatywnie) to knock sb off their feet- tracić grunt pod nogami (w konfliktowej sytuacji) to lose ground- traktować kogoś per noga a. per nogam to treat sb in a scornful way- wstać lewą nogą pot., żart. to get out of bed on the wrong side- wyciągać nogi pot. (iść szybciej) to walk with long strides- zmienić nogę to fall into step- zmylić nogę to break step- jesteśmy już/jeszcze jedną nogą na wakacjach our thoughts are already/still on holidays- jesteś tu z nami tylko jedną nogą you’re here with us merely physically but your thoughts are elsewhere- moja/jego noga więcej tu nie postanie I/he will never set foot in this place again- noga się mu/mi powinęła his/my luck has run out- nogi mu/jej odjęło przest. his/her legs are paralysed- nogi odmawiają mi posłuszeństwa my legs fail me- nogi same ją/jego niosą she/he walks effortlessly- nogi wrosły jej w ziemię she was petrified- ziemia a. grunt usuwa mi/nam się spod nóg I am/we are finding myself/ourselves in a precarious situation- żywa noga stąd nie ujdzie no one will get out of here alive- kto nie ma w głowie, ten ma w nogach pot. forgetful people waste more time- ręka rękę myje, noga nogę wspiera przysł. you scratch my back and I’ll scratch yours przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > no|ga
-
4 rę|ka
Ⅰ f ( Ipl rękami a. rękoma) 1. (dłoń) hand- spracowane ręce work-roughened a. work-worn hands- spocone/lepkie (od potu) ręce sweaty/sticky hands- ręce splamione krwią blood-stained hands- mieć coś w ręku to have sth in one’s hand- chwycić kogoś za rękę to take sb’s hand- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymać kogoś za rękę to hold sb by the hand- uścisnąć czyjąś rękę to shake sb’s hand- pocałować kogoś w rękę to kiss sb’s hand- chodzić/stawać na rękach to walk/stand on one’s hands- klaskać w ręce to clap one’s hands- oprzeć a. wesprzeć głowę na rękach to prop one’s head on one’s hands- siedział z brodą opartą na ręce he sat with his chin propped on his hand- podłożyć sobie ręce pod głowę to clasp one’s hands behind one’s head- podnieść rękę do góry to put up one’s hand (to answer the question)- posłać komuś ręką całusa to blow a kiss to sb- przekładać coś z ręki do ręki to shift sth from one hand to the other- skaleczyć sobie rękę a. skaleczyć się w rękę to cut one’s hand- skinąć na kogoś ręką to beckon sb- walić ręką w stół to bang the table with one’s fist- wsunąć ręce do kieszeni a. w kieszenie to slide one’s hands into one’s pockets- wyciągnąć a. wyjąć ręce z kieszeni to take one’s hands out of one’s pockets- załamywać ręce to wring one’s hands- zwinąć a. zacisnąć ręce w pięści to clench one’s fists- zakryć usta rękami to cup one’s hands around one’s mouth- złożyć ręce do modlitwy to fold one’s hands in prayer- doręczyć a. oddać coś komuś do rąk własnych to deliver sth to sb personally a. in person- wróżyć komuś z ręki to read sb’s palm- nałożenie rąk laying on of hands, imposition of hands2. (ramię) arm- machać rękami to wave one’s arms (about)- wywijać rękami to flail one’s arms- wykręcić komuś rękę to twist sb’s arm- rozkrzyżować ręce to spread out one’s arms- spleść a. skrzyżować ręce na piersiach to cross one’s arms over one’s chest a. in front of one’s chest- rozkładać bezradnie ręce to spread one’s arms helplessly- wziąć płaszcz na rękę to fling one’s coat over one’s arm- zarzucić komuś ręce na szyję to throw one’s arms around sb’s neck- wziąć kogoś pod rękę to link one’s arm through sb’s3. przen. fachowa/mistrzowska ręka the hand of an expert/master- brak rąk do pracy lack of manpower a. staffⅡ od ręki adv. on the spot- naprawić coś od ręki to fix a. repair sth on the spot- załatwił sprawę od ręki he settled the matter on the spot- rządy silnej ręki strong-arm government- rządzić krajem ciężką a. twardą a. żelazną ręką to rule the country with a heavy hand, to rule the country with a rod of iron- gołymi rękami with one’s bare hands- złapał pstrąga gołymi rękami he caught a trout with his bare hands- zamordowałby ją gołymi rękami he could’ve killed her with his bare hands- na własną rękę on one’s own initiative a. account, off one’s own bat- poszedł tam na własną rękę he went there on his own initiative- wiadomości z pierwszej ręki first-hand information, information straight from the horse’s mouth- towar/wiadomości z drugiej/trzeciej ręki second-hand/third-hand goods/news- kupić coś z drugiej ręki to buy sth second-hand- z pocałowaniem ręki pot. readily, willingly, eagerly- przyjął mój stary płaszcz z pocałowaniem ręki he was only too glad to take my old coat- z ręką na sercu frankly, to be frank, to tell the truth- ręka sprawiedliwości the long arm of the law- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist sth with might and main- być komuś na rękę to suit sb- ich wizyta była jej nie na rękę their visit came at an awkward time for her- było to na rękę niektórym politykom it suited certain politicians- być pod ręką to be within reach- być w dobrych rękach to be in good hands- zostawiam cię w dobrych rękach I am leaving you in good hands- być czyjąś prawą ręką to be sb’s right hand- być w czyichś rękach to be in sb’s hands- wszystko jest w ich rękach everything is in their hands- ich los jest w naszych rękach their fate lies in our hands- być/stawać się narzędziem w czyichś rękach to be/become a tool in the hands of sb- dać a. zostawić komuś wolną rękę to give sb carte blanche; to give sb a free hand (co do czegoś in sth)- dać sobie rękę uciąć za kogoś/coś to stand by sb/sth through thick and thin- dałbym sobie rękę uciąć, że to jego widziałem w kinie I’d swear blind it was him I saw at the cinema- rozdawać coś hojną ręką to give sth out unstintingly a. lavishly- grać na cztery ręce to play (piano) duets- walczyć gołymi rękami to fight bare-fisted- iść z kimś ręka w rękę to go hand in hand with sb, to play ball with sb- przychodzić/wracać/odchodzić z gołymi a. pustymi a. próżnymi rękami to come/return/walk away empty-handed- przepraszam, że przychodzę z gołymi rękami so sorry I’m coming up empty-handed- przychodzić/wracać/odchodzić z pełnymi rękami to come/return/leave with one’s hands full, to not come/return/leave empty-handed- pójść komuś na rękę to accommodate sb, to meet sb half-way- jeść komuś z ręki to eat out of sb’s hand- będzie ci jadł z ręki you’ll have him in the palm of your hand- mieć długie ręce (kraść) to have light a. sticky a. itchy fingers; (umieć zaszkodzić) to be able to pull strings- mieć dobrą rękę do roślin to have green fingers- mieć dwie lewe ręce to be all (fingers and) thumbs- mieć dziurawe a. maślane a. gliniane ręce to be all (fingers and) thumbs, to be ham-fisted; to be cack-handed GB pot.- mieć fach w ręku a. mieć w ręku kawałek chleba to have a trade to fall back on- mieć lekką rękę do robienia czegoś to be clever at doing sth- mieć lekką rękę do wydawania pieniędzy to be open-handed, to be reckless in spending money- mieć mocną rękę (energicznie kierować) to have a firm hand; (postępować bezwzględnie) to act firmly- mieć złote ręce to be handy (with one’s fingers)- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full- mieć szczęśliwą rękę do czegoś a. w czymś to be lucky at sth, to be successful at sth- mieć rozwiązane ręce to have a free hand- mieć związane a. skrępowane ręce to have one’s hands tied- mam związane ręce my hands are tied- mieć wszystkie atuty w ręku to hold all the aces- nawinąć się komuś pod rękę pot. to come sb’s way- nie mieć o co rąk zaczepić pot. to be jobless- nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą pot. to be dead on one’s feet pot., to be worn to a frazzle pot.- nosić kogoś na rękach to think the world of sb, to dote on sb- oddać a. ofiarować komuś rękę to give sb one’s hand in marriage- prosić/ubiegać się/starać się o czyjąś rękę to ask sb’s hand in marriage, to seek sb’s hand- odmówić komuś ręki a. odtrącić czyjąś rękę to refuse to marry sb- odmówiła mu ręki he had been refused her hand- opuścić ręce to give in- nie opuszczaj rąk never say die- zginąć z czyjejś ręki a. z czyichś rąk to die at the hands of sb- patrzeć komuś na ręce to keep an eye on sb- podać komuś a. wyciągnąć do kogoś rękę to offer a. to extend a. to lend a helping hand to sb- możemy sobie podać ręce we are in the same boat; welcome to the club- podnieść rękę na kogoś to raise one’s hand to hit sb, to lift a hand to hit sb- przechodzić przez czyjeś ręce to go a. pass through sb’s hands- przechodzić a. wędrować z rąk do rąk (zmieniać właścicieli) to change hands; (być podawanym) to be passed a. handed round- przemawiać do czyjejś ręki to give sb a backhander- przyjąć kogoś/coś z otwartymi rękami to welcome sb/sth with open arms- przykładać rękę do czegoś to have a hand in sth- robić coś lekką ręką (bez wysiłku) to take sth in one’s stride; (bez zastanowienia) to do sth recklessly, to do sth light-heartedly- siedzieć/czekać z założonymi rękami to stand idly- składać coś w czyjeś ręce to place sth in sb’s able hands- trzymać rękę na pulsie (czegoś) to have one’s finger on the pulse (of sth)- umywać ręce to wash one’s hands- urabiać sobie ręce po łokcie to work one’s fingers to the bone- wpaść w niepowołane ręce to fall into the wrong hands- wyciągnąć rękę do zgody to hold out the olive branch, to make an offer of reconciliation- wyjść z czegoś obronną ręką to come away (completely) unscathed from sth- z najgorszych tarapatów wychodził obronną ręką he would emerge from the worst predicaments unscathed- wytrącić komuś broń z ręki to cut the ground from under sb’s feet- wziąć sprawę w swoje a. we własne ręce to take a matter into one’s own hands- zacierać ręce to rub one’s hands (with satisfaction)- złapać kogoś za rękę to catch sb red-handed a. in the act- żyć z pracy własnych rąk to earn a living- ręka rękę myje (noga nogę wspiera) you scratch my back and I’ll scratch yours- ręce (mi) opadają (na myśl o…) my heart fails (at the thought of…)- ręka mnie/ją świerzbi my/her hand is itching- ręka mnie świerzbi, żeby im wygarbować skórę my hand is itching to give them a good hiding- jak a. jakby ręką odjął as if by magic- migrena mi przeszła, jakby ręką odjął my migraine disappeared a. vanished as if by magic- w twoje/wasze/pana ręce! przest. here’s to you!- ręce przy sobie! (keep your) hands off!- ręce przy sobie, bo będę strzelał! hands off or I’ll shoot you!- niech ręka boska broni! God forbid!- ręka, noga, mózg na ścianie! żart. (jako groźba) watch out or there’ll be murder! a. or I’ll blow your brains out a. or I’ll give you the worksThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rę|ka
-
5 rusz|yć
pf — rusz|ać impf Ⅰ vt 1. (wykonać ruch) to move- ruszyć ręką/nogą move one’s arm/leg- ruszać ustami to move one’s lips- nie móc ruszyć ręką ani nogą przen. to be dead tired- ruszyć głową a. konceptem to put one’s thinking cap on2. (używać) to touch- nie rusz moich rzeczy! don’t touch my things!- nie chcę ruszać tych pieniedzy I don’t want to use that money3. (zmienić położenie) to move- ruszyć kamień z miejsca to move a rock- założę się, że nie ruszysz tej skrzyni I bet you won’t be able to move that chest ⇒ poruszyć4. pot. (niepokoić) to move; to shift pot.- spróbuj tylko ruszyć dzikich lokatorów just try to move the squatters5. pot. (poruszyć problem) to touch on- lepiej nie ruszaj tej sprawy you’d better not bring up this problem ⇒ poruszyć6. (wywołać emocje) [widok, głos] to move- to mnie nie rusza it leaves me cold ⇒ poruszyćⅡ vi 1. (wyruszyć) [osoba] to set off; [samochód] to start- ruszamy o świcie we’re setting off at dawn- ruszyć komuś z pomocą to rush to help sb- ruszać do ataku to move into the attack- wody a. lody ruszyły, rzeka ruszyła the ice broke2. (zacząć funkcjonować) [budowa, kampania] to start, to be launched- fabryka ruszyła the factory started operatingⅢ ruszyć się — ruszać się 1. (wyjść, wyjechać) to stir- rzadko ruszam się z domu/z Warszawy I varely go out of the flat/leave town2. (krzątać się) to move about- był tak słaby, że ledwo się ruszał he was so weak that he could hardly move about3. (chwiać się) [liść] to stir- ząb mi się rusza one of my teeth is loose ⇒ poruszyć się4. (drgnąć) to make a move- kiedy weszliśmy, pies nawet się nie ruszył when we came in, the dog didn’t even move ⇒ poruszyć się■ ani rusz nie mogę się w tym połapać pot. I can’t make head nor tail of it- ani rusz tego załatwić there’s no way of arranging it- co (i) rusz ktoś wchodził albo wychodził pot. every now and then sb would come in or go out- sumienie go ruszyło his conscience troubled a. pricked himThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rusz|yć
-
6 prze|jść
pf — prze|chodzić1 impf (przejdę, przejdziesz, przejdzie, przeszedł, przeszła, przeszli — przechodzę) Ⅰ vt 1. (doświadczyć, przeżyć) to experience, to go through- wiele przeszli podczas wojny they had gone through a lot during the war- przejść twardą szkołę (życia) to grow up in a hard school, to go through the mill- w zeszłym roku przeszła ciężką grypę last year she suffered from a bad case of (the) flu- wiele przeszła she’s gone a. been through a lot2. pot. (zostać poddanym badaniom) to pass- mój samochód przeszedł pomyślnie wszystkie testy my car has passed all its roadworthiness tests- wszystkie urządzenia przeszły właśnie generalny remont all equipment has just been overhauled3. przest. (przestudiować, przerobić) to study- powtarzała z dziećmi to, co przeszły w zeszłym roku w szkole she revised with the children what they learned last year at schoolⅡ vi 1. (przebyć odległość, przemieścić się) w ciągu dnia przeszli piętnaście kilometrów during the day they covered fifteen kilometres- przejdźmy do mojego biura let’s go to my office- przeszedł pieszo przez całe miasto he went around the whole town on foot2. pot. (przesunąć się) to pass- właśnie przeszedł tędy pociąg the train has just passed this way- czy nikt tędy nie przechodził? has anybody passed this way?- burza przeszła bokiem the storm passed us/them by- zaraza przeszła przez cały kraj the plague swept through the entire country3. (idąc minąć) to pass by, to miss [dom, ulicę]- przeszła obok i nie zauważyła go wcale she passed by and didn’t notice him4. (przedostać się na drugą stronę) przejść przez coś to get across [jezdnię, most]; to get over [płot, mur]; to get through [bramę, punkt kontrolny]- pomógł jej przejść przez ulicę he helped her across the street- przejdź po pasach! take the zebra crossing!- przejście wzbronione no trespassing5. przen. (przeniknąć) to go through, to come through- igła nie chciała przejść przez gruby materiał the needle wouldn’t go through the thick fabric- światło nie przechodziło przez brudne szyby the light didn’t filter through the dirty windows- kula przeszła przez płuco the bullet went through the lung6. pot. (przeciąć) (o liniach, szlakach, drogach) to go through, to run through- autostrada ma przejść na wschód od miasta/przez środek wsi the motorway is to run east of the town/through the middle of the village- przez rzekę przechodzi granica the frontier a. border runs across the river7. (spełnić warunki) (o rywalizacji) to pass, to qualify- drużyna przeszła do półfinału the team made it a. got through to the semi-finals- przeszliśmy pomyślnie eliminacje we got through the qualifying round- nie przeszedł do drugiej tury wyborów he didn’t make it to the second round of the election, he lost in the first round of the election8. przen. (zostać przyjętym) (o projekcie, kandydaturze) to ge through, to go through- wniosek przeszedł 150 głosami przeciw 96 the motion was carried by 150 votes to 96- budżet przeszedł większością głosów the budget was approved by a majority vote- ustawa nie przeszła the bill was rejected, the law failed to get through- nie myśl, że przejdą takie numery! pot. don’t think you’re going to get away with this!9. (minąć) to go (over), to pass- ból powoli przechodził the pain was slowly going away- ból przeszedł po godzinie the pain eased off after an hour- terminy realizacji zobowiązań dawno przeszły the deadlines have all been missed- zima nareszcie przeszła the winter’s gone at last- poczekam, aż burza przejdzie I’ll wait until the storm subsides a. the storm’s over10. pot. (zacząć robić coś nowego) przejść do cywila to leave the armed forces- przejść na nowe stanowisko to take a new post- przejść do rezerwy to be transferred to the reserve, to pass to the reserve- przejść na dietę to go on a diet- przejść do innego tematu to change the subject- w tym roku przechodzę na wcześniejszą emeryturę I’m taking early retirement this year- przeszedł z partii konserwatywnej do partii liberalnej he went over to the conservative party from the liberals- przejść na inną wiarę to change one’s faith- przejść na katolicyzm/Islam to convert to Catholicism/Islam- przejść do wyższej/następnej klasy to get through to the next year- uczy się dobrze, przechodzi z klasy do klasy he’s a good pupil and never has to repeat a year11. przen. (przekształcić się) to turn, to evolve (w coś into sth)- przejść od wzniosłości do śmieszności to go from the sublime to the ridiculous- szarpanina przeszła w bójkę a punch-up turned into a major fight a. incident- energia chemiczna przechodzi w elektryczną chemical energy is converted into electrical energy- jesień przeszła w zimę the autumn turned a. wore into winter12. (przesiąknąć) to become permeated- nasze ubrania przeszły wilgocią our clothes were permeated with damp- cały dom przeszedł zapachem smażonej ryby the aroma of fried fish spread through a. permeated the entire houseⅢ przejść się pot. to take a walk (po czymś around a. about sth)- przeszedł się po parku he walked around the park- przejdę się trochę przed obiadem I’ll have a little walk before lunch- przejdę się do niej po obiedzie I’ll walk over to her after lunch■ przejść do historii/do potomności książk. to go down in history a. to posterity- przejdzie do historii jako wielki mąż stanu he will go down in history as a great statesman- przejść do tematu to get down to the subject- przejść na „ty” pot. to start to address each other by first names- przejść z kimś na „ty” to call sb by a. move onto first name terms, to start to call sb by his/her first name- w biurze wszyscy przeszli na „ty” in the office everybody is on first name terms- przejść suchą nogą pot. to cross without getting one’s feet wet- przejść w czyjeś ręce to pass into sb’s hands- przejść na angielski/niemiecki pot. to switch to English/German- przechodzenie z francuskiego na hiszpański sprawia mi trudność I can’t switch from French to Spanish easily- przejść nad czymś do porządku dziennego to come to terms with sth- ani przez myśl/głowę mi/jej nie przeszło it didn’t even occur to me/her- ani przez głowę mi nie przeszło, żeby cię posądzić o coś takiego it didn’t even occur to me to suspect you of something like that- to przechodzi ludzkie pojęcie a. wszelkie pojęcie a. ludzkie wyobrażenie a. wszelkie wyobrażenie that beats everything!; that takes the cake a. biscuit! pot., pejor.- jego skąpstwo/ich zuchwalstwo przechodzi ludzkie pojęcie his miserliness a. stinginess/their impudence is indescribable- przejść bez echa to pass unnoticed- przejść przez czyjeś ręce pot. to pass through sb’s hands- ta sprawa musi przejść przez ręce burmistrza this matter has to be endorsed by the mayor- ta decyzja musi jeszcze przejść przez zarząd pot. the decision must still be endorsed by the board- przejść (czyjeś) najśmielsze oczekiwania to exceed one’s wildest expectations- przejść samego siebie to surpass oneself- słowa nie chciały mu/jej przejść a. przechodziły mu/jej z trudem przez gardło pot. he/she was lost for words a. at a loss for words, he/she was unable to get a word out- słowa przeprosin z trudem przechodziły mu przez gardło the apology stuck in his throat, he found it very difficult to say sorry- ze wzruszenia słowa nie chciały przejść jej przez gardło she was so moved that she found herself tongue-tied a. that she was unable to get a word out- dreszcze/ciarki przeszły po nim/niej shivers ran down his/her spine- strach przeszedł po nim he suddenly shivered with fear- na jego widok ciarki przeszły jej po plecach he gave her the horrors, at the sight of him she felt prickles down her spine- ciarki po mnie przechodzą, gdy o tym pomyślę it gives me the shivers when I think of itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prze|jść
-
7 jeden
1. num 2. adjjeszcze jeden — one more, (yet) another
ani jeden — not a single one, none
z jednej strony... z drugiej strony... — one (the) one hand... on the other hand...
* * *num.decl. like a. tylko sing. - dn-2. ( w zwrotach) jeden na jeden l. na jednego one on one; jednym słowem in a word, in sum; jednym tchem in the same breath; słuchać jednym uchem listen with half an ear; skoczyć (dokądś) na jednej nodze run (somewhere); być jedną nogą w grobie l. na tamtym świecie have one foot in the grave; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one; postawić wszystko na jedną kartę put all one's eggs in one basket; za jednym zamachem at a/one blow, at one go, all in one go; z jednej strony..., (ale) z drugiej strony... on (the) one hand..., (but) on the other (hand)...a.- dn-1. (= jakiś, pewien) a, some, one; (taki) jeden gość some guy.2. (= wspólny, łączny) one, shared, common; jedna łazienka shared/common bathroom.3. (= taki sam) same; zob. jedno 1.mpdecl. like a. - dn- (= ktoś) one, someone; co jeden, to lepszy iron. any one (of them) is as bad as the other, they're all alike/the same; jeden do drugiego to each other, to one another, one to another; jeden z drugim zwł. pog. both of you/them; jeden z wielu one of many; jeden za wszystkich, wszyscy za jednego all for one and one for all; siła złego na jednego tough luck, it's rough luck on him.midecl. like a. - dn- pot. (= kieliszek alkoholu) shot; wstąpić na jednego stop in for a drink; wypić jednego have a shot, throw one down; wypić po jednym have a shot (each).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jeden
-
8 już
Ⅰ adv. 1. (o czynności trwającej lub zakończonej) already; (w pytaniach) yet- mój syn chodzi już do szkoły my son already goes to school- tam już czekało dwóch oficerów two officers were already waiting there- już skończyłem I’ve (already) finished- widziałem już ten film I’ve already seen this film, I’ve seen this film before- czy ona już przyjechała? has she arrived yet?- czy mogę już wejść? can I go in now a. yet?- noga już mnie nie boli my leg has stopped aching now a. is no longer aching- człowiek niemłody już, ale pełen wigoru a man getting on in years, but still full of life- już po wszystkim it’s all over- już po tobie/mnie you’re/I’m done for pot.2. (niewiele brakowało) już miał otworzyć drzwi, kiedy… he was about to open the door when…- już miała wychodzić… she was about to leave a. on the point of leaving…3. (prawie natychmiast) złapał płaszcz i już pędzi na dworzec he grabbed his coat and was off to the station 4. (ponaglenie) złaź już! come down at once!- już cię tu nie ma! be off with you! pot.- ale już! right now!; double quick! GB pot.- wynocha stąd, ale już! clear off out of it, right this minute! pot.- już idę I’m coming- „obiad na stole” – „już, już” ‘dinner’s ready’ – ‘just coming!’Ⅱ part. 1. (w przeszłości) already- podjął decyzję już dwa dni wcześniej he had already taken the decision two days before- gazeta ukazuje się już od roku the newspaper’s been in circulation for a year now- już starożytni Grecy uważali, że… (even) the ancient Greeks believed that…2. (stosunkowo późno) already- jest już godzina dziesiąta it’s ten o’clock already- już jako dorosły mężczyzna (already) as a grown man- do Warszawy przeniósł się już po wojnie he moved to Warsaw after the war (was over)3. (stosunkowo wcześnie) already, as early as- już w listopadzie spadł śnieg it was already snowing in November- już niedługo! not much longer now!- do egzaminu zostały już tylko dwa tygodnie it’s only two weeks till a. to the exam (now)- „jak daleko jeszcze?” – „już tylko pięć kilometrów” ‘how much further?’ – ‘only five more a. another five kilometres’- już niedługo a. wkrótce się spotkamy we’ll see each other very shortly a. soon4. (aż) already; (z policzalnymi) as many as; (z niepoliczalnymi) as much as- przebiegł już 10 kilometrów he has already run ten kilometres- to już dziewięćdziesiąta minuta meczu the match is already in its ninetieth minute5. (więcej) nie dostaniesz już ode mnie ani grosza you won’t get another penny out of me- nie ma już nic w lodówce there’s nothing left in the fridge- „co jeszcze masz do powiedzenia?” – „już nic” ‘what else have you got to say?’ – ‘nothing’- skoro nie ma już więcej pytań… since there are no more questions…6. (emfatycznie) będziemy tu mieszkać już do końca życia we’ll live here now to a. till the end of our days- to już coś that’s (already) something- liczy się już sam udział participation itself counts- to już wystarczy, żeby ją uniewinnić that in itself is enough a. sufficient for her to be acquitted- już to, co powiedziałeś, świadczy o twojej uczciwości what you’ve said in itself is proof of your honesty- teraz już przesadziłeś now that’s an exaggeration (on your part)- a już kąpanie się w morzu w środku zimy, to na pewno wariactwo and going as far as to swim in the sea in the middle of winter is sheer madness- już ja ci pokażę! pot. I’ll show you! pot.- już ja się postaram, żebyś tego pożałował! pot. I’ll make sure you regret this!- już ojciec ci dołoży! pot. now you’ll catch a. get it from father! pot.■ i już and that’s that- powiedziała, że go kocha i już she said she loved him and that’s that- „skąd ty to wiesz?” – „wiem i już!” ‘how do you know?’ – ‘I know, that’s all!’- nie i już! I said no, and that’s that!- już to…, już to… książk. sometimes… and sometimes…, either… or…- postaci już to komiczne, już to tragiczne characters that are sometimes comic, sometimes tragic- cały dzień już to opalali się, już to grali w karty all day long they were either sunbathing or playing cards* * *adv( w zdaniach twierdzących) already; ( w pytaniach) yetjuż to widziałem — I've already seen it, I've seen it before
* * *adv.1. already; jak już mówiłem as I have already said; już idziesz? are you leaving already?; już jestem spóźniony I'm late already.2. yet ( w pytaniach ogólnych); czy już jadłeś? have you eaten yet?; czy Tom już przyjechał? has Tom arrived yet?3. już nie not any more.4. to już koniec it's all over; już po mnie I've had it; I'm done; nie i już! the answer is no!; no means no!; już ja cię nauczę! I'll teach you a lesson!; tego już za wiele! that's the last straw!; już cię nie ma! out you go!; już idę! I'm just coming!; już miałem powiedzieć... I was just about to say...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > już
-
9 postać
-ci, -cie lub -ci; gen pl -ci; m( forma) form; (sylwetka, osoba) figure; ( w utworze literackim) character* * *I.postać1f.pl. -i l. -e1. (= kształt, wygląd) shape, form; postać stała/ciekła/gazowa zwł. fiz. solid/liquid/gaseous state; to zmienia postać rzeczy it puts a different l. new complexion on things l. the matter, it changes l. alters the complexion of things l. the matter; pod postacią czegoś l. w postaci czegoś in the form of sth; komunia pod dwiema postaciami rel. wafer and wine ( holy communion in the form of consecrated bread and wine).2. (= sylwetka, figura) figure; barczysta postać broad-shouldered figure.3. (= osobowość; osobistość) personality, personage, figure; Adam to znana postać w kręgu literatów Adam is a well-known figure among men of letters; ciekawa postać interesting personality; wybitna l. znakomita postać celebrity, celebrated personality; psychologia postaci psych. Gestalt psychology.4. (= bohater utworu literackiego, filmu) character, protagonist; postać pierwszoplanowa leading character; postać drugoplanowa supporting character; postać historyczna/legendarna historical/legendary figure; odtwarzać/kreować/grać postać play a character.II.postać2pf.- stoję -stoisz, - stój (= przetrwać jakiś czas, wytrwać, nie ustawać) stand ( for some time); ten dom, choć już stary, postoi jeszcze z 50 lat this house will stand about 50 years though it is already old.III.postać3pf.postanę, postaniesz (= zjawić się) przest. appear; ta myśl mi ani w głowie nie postała I didn't even think about it, this idea did not even come to my mind, it didn't even occur to me; niech twoja noga już tu nigdy nie postanie! don't you dare set your foot in here again!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > postać
-
10 przechodzić
1. (-dzę, -dzisz); imp -dź; perf przejść(rzekę, ulicę) to cross; (chorobę, wstrząs) to suffer, to go through; ( trasę) to cover; ( koleje losu) to experience; ( operację) to undergo, to go through2.( iść dalej) to pass on, to move on; ( iść obok) to pass by; ( przedostawać się) to go lub pass through; (mijać: o bólu) to pass, to ease; ( o czasie) to pass, to go by; (zostawać zaakceptowanym: o propozycji, wniosku) to go through; ( o ustawie) to be passed; ( o pomyśle) to be acceptedprzejść do następnej klasy — to go on to the next form (BRIT) lub grade (US)
przechodzić obok czegoś — to pass sth, to go past sth
przejść do sprawy/konkretów — to get down to business/brass tacks
przechodzić samego siebie — to excel o.s.
przejść z kimś na "ty" — to agree to address one another by first names
to przechodzi wszelkie granice! pot — there are limits! (pot)
przeszło mi przez myśl, że... — it's just occurred to me that...
* * *ipf.1. (= przebyć idąc) go, walk; przechodzić obok kogoś/czegoś go l. walk past l. by sb/sth; przechodzić przez granicę cross the border; przechodzić przez most go l. walk across the bridge; przechodzić przez ulicę l. jezdnię cross the street; przejść do ogrodu/innego pokoju go l. move to the garden/another room; przejść przez coś suchą nogą go through sth without wetting one's feet.2. (= przesuwać się) pass; burza przeszła bokiem the storm passed by.3. (= przetoczyć się) spread ( przez coś across sth); przez całą Europę przeszła zaraza a plague spread across the whole of Europe.4. (= zostać przekazanym) be passed, be handed down; (o obowiązkach, władzy) devolve ( na kogoś on l. upon sb); przechodzić z rąk do rąk be passed from hand to hand; przechodzić z pokolenia na pokolenie be handed down from one generation to another; dom przeszedł na Adama the house was inherited by Adam; to wydarzenie przejdzie do historii this event will go down in history; wiadomość przechodziła z ust do ust the news spread from mouth to mouth; wszystkie listy przechodzą przez moje ręce I handle all the letters.5. (= przedostawać się przez coś) get through; przeszły mnie ciarki I shivered down my spine; słowa nie chcą mi przejść przez gardło words stick in my throat; ani przez myśl mi nie przeszło, że może go nie być w domu it didn't even cross my mind that he might not be at home.6. (= przebiegać, prowadzić dokądś) run; autostrada przejdzie tamtędy the highway will run over there; granica przechodzi wzdłuż rzeki the border runs along the river.7. (= mijać) pass; grypa nie chce mi przejść I can't get rid of the flu; koncert przeszedł bez echa the concert passed by unnoticed; nie martw się, to wkrótce przejdzie don't worry, it will soon pass.8. (= doświadczać) experience, go through; (szkolenie, operację) undergo; przechodzić kryzys go through a crisis; przechodzić piekło go through hell; przechodzić trudny okres go through a difficult period; go through a rough patch; wiele przeszłam w moim pierwszym małżeństwie I went through a lot in my first marriage.9. (= zmieniać stanowisko pracy, firmę) change over ( z czegoś na coś from sth to sth); przejść na chrześcijaństwo convert to Christianity; przejść na emeryturę retire; przejść do następnej klasy get l. be promoted; przejść na wegetarianizm turn vegetarian; przejść nad czymś do porządku dziennego disregard sth, wave sth aside; przejść (z kimś) na ty come to first name terms with sb; przejdę do konkurencji I will go over to our competition; przejdźmy do sprawy let's get down to business; pozwolą państwo, że przejdę do następnego tematu let me pass l. move on to the next topic, let me proceed to the next topic.10. (= przekształcać się) turn, develop ( w coś into sth); energia kinetyczna przechodzi w elektryczną kinetic energy turns into electric energy; kłótnia przeszła w bójkę the quarrel developed l. turned into a fight.11. (= zostać przyjętym, przegłosowanym) be passed; wniosek przeszedł the motion was passed; jego kandydatura nie przeszła his candidacy was rejected.12. (= przewyższać) surpass, excel; przechodzić siebie samego surpass l. excel o.s.; przechodzić czyjeś oczekiwania exceed sb's expectations; przechodzić czyjeś najśmielsze marzenia be beyond one's wildest dreams; to przechodzi ludzkie pojęcie this all staggers the mind; twoje zachowanie przechodzi granice mojej cierpliwości your behavior is more than I can endure l. stand.pf.(= chodzić przez jakiś czas) walk, spend some time walking; przechodził całą noc he spent the whole night walking.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przechodzić
-
11 przechodzić
przechodzić [pʃɛxɔʥ̑iʨ̑]1) ( przebywać drogę)\przechodzić rzekę/ulicę den Fluss passieren/die Straße überquerenII. vi1) ( iść dalej)\przechodzić obok czegoś an etw +dat vorbeigehen2) ( przedostawać się)\przechodzić przez ulicę über die Straße gehen, die Straße überqueren4) ( być przekazywanym)\przechodzić z rąk do rąk von Hand zu Hand gehen5) ( mijać) ból: vorübergehen; czas: vergehen; termin: verstreichen6) ( otrzymać promocję)przejść do następnej klasy versetzt werden7) ( zmienić)przejść na katolicyzm zum Katholizismus übertretenprzejść na inne stanowisko die Stellung wechselnprzejść w stan spoczynku in den Ruhestand treten [ lub gehen]8) ( przekształcać się)coś przechodzi w coś etw geht in etw +akk über9) ( przekraczać)\przechodzić samego siebie sich +akk selbst übertreffenprzejść bez echa keine Resonanz findenprzejść do historii in die Geschichte eingehenprzejść do konkretów in die Details gehenani mi przez myśl nie przeszło, że... ich habe nicht einmal daran gedacht, dass...przejść nad czymś do porządku dziennego über etw +akk zur Tagesordnung übergehenprzejść przez czyjeś ręce durch jds Hände gehen\przechodzić na czyjąś własność in jds +akk Eigentum übergehen\przechodzić suchą nogą trockenen Fußes überquerenprzejść z kimś na ty mit jdm zum Du [ lub zur Duzform] übergehen
См. также в других словарях:
noga — 1. pot. Brać, wziąć nogi za pas «szybko uciekać, uciec»: Uratował go nalot niemiecki, bo ludziska rozbiegli się w popłochu, a szpieg wziął nogi za pas i nikt go tu więcej nie widział. R. Antoszewski, Kariera. 2. Być gdzieś jedną nogą a) «mieć… … Słownik frazeologiczny
noga — ż III, CMs. nodze; lm D. nóg 1. «kończyna dolna ludzi, kończyna zwierząt» Prawa, lewa noga. Przednie, tylne nogi (zwierzęcia). Nogi ptaków. Nogi owadów. Długie, krótkie, cienkie, chude, grube nogi. Krzywe, koślawe, kabłąkowate, pałąkowate nogi.… … Słownik języka polskiego
ani — 1. «spójnik łączący równorzędne części zdania (zwykle człony szeregu) w zdaniu zaprzeczonym» Nie myślał o domu ani o bliskich. Nie mógł ruszyć ani ręką, ani nogą. Zwyczajny dom, ani brzydki, ani ładny. 2. «spójnik łączący zdania przeczące… … Słownik języka polskiego
ani — 1. pot. Ani ani «zupełnie nie, nic»: (...) on piwa nie pija, a gorzałki to już ani ani! L. Kruczkowski, Kordian i cham. 2. pot. Ani dudu «zwrot informujący o tym, że ktoś czegoś nie umie lub nic nie wie na jakiś temat»: Francuz... ani dudu po… … Słownik frazeologiczny
ręka — 1. Być, znajdować się, spoczywać w czyichś rękach, w czyimś ręku a) «być czyjąś własnością, należeć do kogoś»: Wieczorem większa część Pragi znajdowała się w rękach powstańców. J. Andrzejewski, Popiół. b) «zależeć od kogoś»: W tym czasie ogólne… … Słownik frazeologiczny
ruszyć — 1. Ani rusz «o zupełnej niemożności działania, rozpoczęcia, kontynuowania czegoś; w żaden sposób, żadną miarą»: Do obu pań w godzinach pracy przychodzą lektorzy, bo panie nie znają angielskiego, bez którego w firmie żeglugowej ani rusz. Polityka… … Słownik frazeologiczny
ruszać — 1. Ani rusz «o zupełnej niemożności działania, rozpoczęcia, kontynuowania czegoś; w żaden sposób, żadną miarą»: Do obu pań w godzinach pracy przychodzą lektorzy, bo panie nie znają angielskiego, bez którego w firmie żeglugowej ani rusz. Polityka… … Słownik frazeologiczny
móc — 1. pot. Jak cię mogę «byle jak, niedbale» 2. posp. Ktoś może komuś naskoczyć, nagwizdać, nadmuchać «ktoś nie jest w stanie komuś zaszkodzić lub zakazać czegoś»: (...) był mocno partyjny, tak że mogli nagwizdać nam socjalistyczni planiści, którzy… … Słownik frazeologiczny
List of settlements in Bosnia and Herzegovina — This is a complete list of settlements in Bosnia and Herzegovina, as recorded by 1991 census, sorted by municipalities. Town of Sarajevo = Sarajevo Centar = • Mrkovići • Nahorevo• Poljine• Radava• Sarajevo (part of settlement)• Vića Sarajevo… … Wikipedia
być — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIIa, jestem, jest, są, będę, będzie, bądź {{/stl 8}}{{stl 7}}I {{/stl 7}}{{stl 8}}w funkcji samodzielnej {{/stl 8}}{{stl 7}}: {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} istnieć, żyć, występować … Langenscheidt Polski wyjaśnień
ruszać — ndk I, ruszaćam, ruszaćasz, ruszaćają, ruszaćaj, ruszaćał, ruszaćany ruszyć dk VIb, ruszaćszę, ruszaćszysz, rusz, ruszaćszył, ruszaćszony 1. «zaczynać się posuwać w jakimś kierunku; zaczynać iść, jechać dokądś; wyruszać» Konie ruszyły kłusem.… … Słownik języka polskiego